لایحه پیشگیری از آسیب دیدگی زنان به نفع زنان و خانواده و یا بر علیه آنان؟ / لایحهای که از آسیب دیدگی زنان جلوگیری میکند
تاریخ انتشار: ۲۲ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۰۵۶۴۷
بحث «پیشگیری از آسیب دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سو رفتار» از مجلس دهم آغاز شد و پس از رفت و آمدهای بسیار میان مجلس و قوه قضائیه و دولت سرانجام دولت دوازدهم این لایحه را اواخر سال ۹۹ به مجلس ارجاع داد.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو؛ پیش نویس لایحه پیشگیری از آسیب دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوء رفتار قریب به ۱۲ سال پیش به فرمان رهبری و با توجه به مطالبهای که ایشان مطرح کرده بودند تهیه شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ولی متاسفانه پس از رونمایی از لایحه پیشگیری از آسیب دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوء رفتار سخنان متفاوت و ضد نقیضی در جامعه و فضای مجازی به گوش خورد. برخی هدف آن را اجرای بخشی از سند ۲۰۳۰ و برخی دیگر ساخت دریچهای به روی پیشرفت میدانستند. ولی فارغ از تمامی نظرات نمیتوان این موضوع را که بخش نسبتا زیادی از خشونتهای وارده به زنان با آموزش و مشاوره صحیح و به موقع قابل پیشگیری بوده است نادیده گرفت. حال باید دید مشکل اصلی کجاست که با وجود تاکید رهبری بر این موضوع، تصویب این لایحه بیش از یک دهه به طول انجامیده است.
این لایحه باید به نحوی تنظیم شود که کانون خانواده را دو قطبی نکند
برای مثال یکی از اعضای عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: بنده با کلیات لایحه پیشگیری از آسیب دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوء رفتار و رعایت حقوق زنان در جامعه مخالف نیستم بلکه معتقدم که باید این لایحه به نحوی تنظیم شود که کانون خانواده را دو قطبی نکند.
عبدالعی رحیمی مظفری در جلسه علنی مجلس و در مخالفت با کلیات لایحه پیشگیری از آسیب دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوء رفتار، بیان کرد: بندهایی از این لایحه میتواند خیلی به جامعه کمک کند، اما بندهایی هم هست که این موضوع را به نحوی دو قطبی میکند. اولین ایرادی که وارد میکند این است که چرا صرفا بحث زنان را مطرح کنیم؟ زنان و مردان در اسلام کنار هم هستند. کانون خانواده طوری نیست که زن و مرد را جدا کنیم. بنده با خیلی از بندها و کلیات اینکه باید حقوق زن در جامعه رعایت شود مخالف نیستم. زن به عنوان مهمترین و اثر گذارترین و پایدارترین عنصر خانواده است. این لایحه باید به نحوی تنظیم شود که کانون خانواده را دو قطبی نکند. عنوان این لایحه ممکن است تفکر فمنیستی ایجاد کند.
کلیات این لایحه ابهامات اساسی دارد
حجت الاسلام سیدمحمود نبویان در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی به عنوان مخالف کلیات لایحه پیشگیری از آسیب دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوء رفتار گفت: تعریف آسیب دیدگی زنان در این لایحه نیامده است و در این لایحه عبارت زنان در معرض آسیب آمده که دارای معنای بسیار گستردهای است. در نوشتن پایان نامه خود متنی از غربیها مشاهده کردم که در آن آمده بود در مجلس انگلستان در حال بازنگری هستند که آیا مرد میتواند به همسر قانونی خود تجاوز کند یا خیر. تجاوز در اسلام به معنای رابطه جنسی یک زن با مرد بدون رابطه زوجیت است، اما در تعریف غربیها این موضوع وجود ندارد و رابطه زن و مرد برای آنها دو گونه است، یا زن و مرد راضی هستند که اگر راضی باشند، تجاوز صدق نمیکند. این موضوع صددرصد با اسلام تضاد دارد.
در بند ۳۱ این لایحه آمده است که هرگاه یک فرد، زنی را به ارتکاب جرمی که مستوجب حد است، اگر اکراه کند، مستوجب حد است، اگر اکراه نکند و راضی نباشد، چه اتفاقی صورت میگیرد؟ این اصلاً صدق نمیکند. شاید گفته شود که مراد این است که ما فقط آسیبها را میگوئیم که این مسئله کار را بدتر میکند و اگر دختر و پسری راضی باشند، در نگاه لایحه آسیب نیست.
بر اساس ماده ۳۰ لایحه مذکور، هر فردی بدون رضایت و برخلاف تمایل زنی، به وسیله سامانههای یارانهای یا مخابراتی یا هر وسیله دیگری، پیام، تصویر و یا نماد مستهجن یا مبتذلی را ارسال کند، مجازات میشود، اما اگر طرف رضایت داشته باشد، ارسال این موارد اشکالی ندارد که صد درصد برخلاف شرع است. کلیات این لایحه در دایره اسلامی نوشته نشده است و واژه اسلام آمده، اما به آن توجه نشده است.
در این لایحه واژه آزار جنسی آمده، اما تعریف آن وجود ندارد، همچنین توانمندسازی نیز تعریف نشده است. این لایحه همه کشور از جمله وزارتخانههای کشور، آموزش و پرورش و علوم، ارشاد، سازمان صداوسیما، سازمان بهزیستی را درگیر کرده است و این موضوع این نکته را القا میکند که در کشور معضل جدی وجود دارد و زنان جامعه ما در حال آسیب دیدن هستند که این نگاه سکولار است.
حتماً حقوق بشر را مطالعه کرده اید که در آن آمده است که فارغ از هرگونه دین و مذهب، حقوقی را قائل هستیم در حالی که عین این نکته را در ماده یک این لایحه مشاهده میکنیم. مجید انصاری سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس هم درباره لایحه پیشگیری از آسیبدیدگی زنان اظهارداشت: نگاه مبتنی بر کرامت انسان در اسلام مورد تاکید قرار گرفته و هرگونه رفتار سو علیه زنان مغایر با این کرامت است. جرم انگاری اجبار زنان به ازدواج و طلاق، تشدید مجازات مرتکبین جرم علیه زنان و مجازات زوجی که علم به ازدواج اجباری زن با خود دارد همچنین مجازات شوهری که همسر خود را از خانه اخراج یا مانع ورودش به خانواده شود از نو آوریهای حقوقی و قضائی این لایحه است.
اتخاذ رویکرد فرایندی و پرهیز از نگاه جزیرهای به بخشها از مبانی گفتمانی این لایحه است
فاطمه قاسم پور رئیس فراکسیون زنان مجلس در مورد این لایحه اذعان داشت: زنانی که برای خروج از کشور با دلیل غیر موجه همسر مواجه میشوند بر اساس لایحه پیشگیری از آسیب دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سو رفتار میتوانند مدارک و مستندات خود را به دادگاه ارائه کنند و دادگاه موظف است از خارج از نوبت این موضوع را رسیدگی کند و بر اساس تشخیص قاضی مجوز خروج زن به خارج از کشور صادر میشود. افزایش ضمانت اجرای قانون، تلاش جهت برقراری تناسب بین حمایت از زن و تحکیم خانواده، افزایش ضمانت اجرای قانون، اتخاذ رویکرد فرایندی و پرهیز از نگاه جزیرهای به بخشها همچنین اتخاذ نگاه واقع گرایانه و پرهیز از تکالیف غیر قابل اجرا برای دستگاههای اجرایی از مبانی گفتمانی این لایحه است.
لایحه پیشگیری از آسیب دیدگی زنان در کاهش طلاق موثر است
انسیه خزعلی در جلسه علنی روز یکشنبه مجلس شورای اسلامی در دفاع از لایحه یک فوریتی پیشگیری از آسیب دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوء رفتار گفت: مسئله جلوگیری از ظلم به زن از مسائلی است که در دو دهه گذشته رهبر معظم انقلاب بارها به آن تاکید فرمودند و بیش از ۴۰۰ بار ظلم به زن در کلام ایشان شنیده شده و تلاش پیش رو از طرف دغدغهمندان این موضوع از ۱۵ سال پیش تاکنون است.
لایحه پیشنهادی بنا به توصیه رهبر معظم انقلاب و در دولت دهم تدوین شد و انتصاب آن به دولتهای یازدهم و دوازدهم صحیح نیست و معطل ماندن آن در دولتهای مذکور بیانگر این عدم همراهی است.
پس از اصلاح و تایید قوه قضاییه در زمان آیت الله رئیسی، این لایحه کارشناسیهای بسیار فقهی و حقوقی به خود دیده است و شاید کمتر لایحهای چنین در دقت و کنکاش برای بررسی زوایای آن به کار رفته باشد.
خزعلی با بیان اینکه برخی از موارد ذکر شده و نسبتهای غیرمنصفانه از قبیل رویکرد فمینستی و سند۲۰۳۰ و از جمله آنها به صرف ذکر کردن لفظ زن و برخی از اصطلاحات مشترک کاملاً ظاهربینانه و غیرواقعی است، تصریح کرد: استناد به مطالب قرآنی در این لایحه مشهود است و اگر تعبیراتی را در دفاع از زن یا مرد و عدالت و عدم ضرر و ستم به آن اعتقاد داریم و در قرآن نیز به صورت خاص ظلم به زنان و ضرر رساندن به آنان مورد منع قرار میگیرد.
معاون امور زنان و خانواده رئیسجمهور با اشاره به آیات قرآنی و احادیث پیامبر اکرم (ص) در حمایت از زنان تأکید کرد: اصطلاحات مشترک و بسیاری از سخنان و قوانین فقهی جمهوری اسلامی از قانون اساسی تا مصوبات شورای انقلاب فرهنگی وجود داشته و در سند تحول دولت که مبانی کاملاً ضد غربی دارد، نمونههایی از آن را میتوان یافت. از طرفی همان طور که یکی از نمایندگان اشاره کردند ضروری است فرهنگ برخی اصطلاحات و تعاریف متداول در این سند هم ذکر شود.
وی با بیان اینکه موضوع خانوادهمحوری که از طرف برخی نمایندگان در این لایحه نقد شده است، گفت: عمدهترین دلیل آن هم ذکر عنوان آسیبدیدگی زنان در لایحه است که باید به این موضوع توجه داشته باشیم که اساساً موضوع اصلی لایحه حفاظت از زنان در برابر آسیب است.
همانگونه که در برخی از لوایح مانند حمایت از کودکان آمده است، خانوادهمحوری این لایحه نیز در تبصره (۱) ماده قابل ملاحظه است که صراحتاً هرگونه اقدام پیشگیرانه و حمایتی را مطابق با اصل (۱۰) و با محوریت خانواده تفسیر کرده است و در ماده ۴۴ نیز به این امر تصریح شده است.
حمایتهای قانونی نه تنها نافی خانواده نیست بلکه میتواند زن را دلگرم و مرد را متوجه تبعات سوء رفتار نماید و این خود به تحکیم خانواده و کمتر شدن طلاق که بخش عمده آن به دلیل اینگونه رفتارها و عدم وجود پشتوانههای قانونی است، منجر میشود. در برنامه ششم توسعه نیز مقرر بوده طلاق ۲۰ درصد کاهش یابد، اما متأسفانه شاهد افزایش فزاینده طلاق و از هم پاشیدگی خانوادهها که یکی از عوامل مهم آن سوء رفتار است، بودهایم.
مواردی که توسط برخی نمایندگان در خصوص دادن حق طلاق در صورت تکرار ضرب و شتم و اشتغال زنان بدون اذن و مسائل دیگر صحیح نیست و احکام مربوط به جرائم در جایگاه خودش مورد بررسی قرار خواهد گرفت، اما بنده معتقدم با وجود دقت به کار رفته در تدوین لایحه ممکن است موارد ناقصی نیز وجود داشته باشد و باید دولت و مجلس انقلابی در یک کمیسیون مشترک رفع اشکال کنند.
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: لایحه پیشگیری از آسیب دیدگی زنان مجلس شورای اسلامی خشونت علیه زنان حقوق زنان لایحه پیشگیری از آسیب دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوء رفتار کانون خانواده ظلم به زن دو قطبی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۰۵۶۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تحلیلی راهبردی جهت پیشگیری از آسیبهای اجتماعی دانشآموزی
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، اهمیت دوره کودکی و نوجوانی در رشد افراد از یک سو و افزایش میزان رفتارهای پرخطر در طی بلوغ از سوی دیگر، لزوم مراقبت از دانش آموزان را در کانون توجه قرار داده است. طراحی راهبردها و برنامههای مؤثر میتواند منجر به پیشگیری از رفتارهای پرخطر و آسیبهای اجتماعی و رشد مثبت دانش آموزان شود. در این راستا یکی از راهکارهای موجود جهت رسیدن به رویکردی جامع در راستای مراقبت از دانش آموزان، رجوع به تجارب جهانی در این حوزه است.
دفتر مطالعات اجتماعی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، در گزارشی با عنوان «تحلیلی راهبردی جهت پیشگیری از آسیبهای اجتماعی دانشآموزی: مرور تجارب جهانی با تأکید بر رویکردها، راهبردها و برنامههای پیشگیری و کنترل» بیان میکند که برای مطالعه آسیبهای اجتماعی و مداخله بهمنظور پیشگیری از آنها باید به مدرسه توجه ویژهای داشت، چراکه در جهان امروز انسانها بخش زیادی از زندگیشان را بهعنوان دانشآموز جهت کسب دانش و مهارتهای مختلف در آن سپری میکنند. دانشآموزان همچنین بهدلیل تجربه تغییر و تحولات رشدی و اجتماعی نظیر بلوغ و ورود از محیط خانه به اجتماع و مدرسه بیشتر تحتتأثیر آسیبهای اجتماعی هستند.
* آسیبهای اجتماعی نوظهور
این گزارش مطرح میکند که همچنین دسترسی آسان به فضای مجازی در طی سالهای اخیر برای دانشآموزان باعث ایجاد آسیبهای اجتماعی نوظهور در میان آنان شدهاست. شواهد پژوهشهای این حوزه نشانمیدهد میزان «رفتارهای پرخطر» و «آسیبهای اجتماعی» در میان دانشآموزان رو به افزایش بوده است. اگر علل و عوامل این رفتارها بهخوبی شناخته نشود و برنامههای مبتنیبر شواهد برای مراقبت اجتماعی از دانشآموزان در دستور کار قرار نگیرد، نهتنها دانشآموزان در معرض آسیبهای متعدد قرار میگیرند، بلکه کارکرد مدارس مختل و دانشآموزان در معرض آسیب قرار میگیرند و انواع هزینهها به جامعه تحمیل میشود.
* مدارس بستر برنامههای پیشگیری از آسیب
در این گزارش آمده است که مدارس بهعنوان بستر برنامههای پیشگیری از این آسیبها شناختهشدهاند؛ چراکه آنان به جمعیتی گسترده از دانشآموزان، والدین و کارکنان مدرسه دسترسی دارند. همچنین مدارس کارآمدترین و نظاممندترین ابزارهای موجود برای ارتقای سلامت فیزیکی، روانی و اجتماعی کودکان را در اختیار دارند. این گزارش بهعنوان بخشی از سلسله گزارشهای «آسیبهای اجتماعی دانشآموزان»، به بررسی علل این آسیبها و راهبردها و برنامهها برای پیشگیری، کنترل و کاهش آنها با مرور تجارب جهانی پرداخته شدهاست.
* عوامل خطری که دانش آموزان را تهدید میکند
این گزارش توضیح میدهد که بررسیهای انجام شده در این گزارش نشانمیدهد با توجه به مراحل رشد کودکان و نوجوانان در نهادهای جامعهپذیری، عوامل خطر متعددی آنها را تهدید میکند. شناخت عوامل خطر بهلحاظ رشد درجهبندی شده؛ بدین معنی که در هر مرحله از رشد کودکان چه عواملی آنها را در معرض خطر قرار میدهد به تشخیص مسئله یعنی علل و سازوکارهای آسیبپذیری اجتماعی دانشآموزان و طراحی راهبردهای مؤثر کمک میکند. دو رویکرد برای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی عبارتند از رویکرد سلامت عمومی و رویکرد رشدمدار. برمبنای این رویکردها بهویژه رویکرد رشدمدار، راهبردهایی نظیر ساختاری، فرایندی، تحصیلی، مراقبتی، محیطی و... و برنامههای مختلفی بهمنظور پیشگیری از آسیبهای اجتماعی این دوره و کنترل آنها ارائه شدهاست.
در این گزارش مطرح میشود که مرور این راهبردها و برنامهها نشانمیدهد که آنها دارای چند ویژگی مهم به این شرح هستند که بهلحاظ رشد درجهبندی شده هستند، یعنی با توجه به دوره رشد کودکان و نوجوانان راهبردها و برنامههای مختلفی را تدارک دیدهاند همچنین لایهبندی شده هستند و با توجه به میزان خطرپذیری دانشآموزان مداخلات متفاوت و متناسبی به آنها ارائه میشود؛ در همین زمینه باید گفت آنها توجه ویژهای به دانشآموزان در معرض خطر دارند، از سنین پایین و قبل از تولد شروع میشوند، به دورههای گذار و تغییرات زندگی نظیر ورود از محیط خانه به اجتماع یا مدرسه توجه دارند، عناصر مختلفی نظیر والدین، کارکنان مدرسه و دانشآموزان را مشارکت میدهند، تنها معطوف به دانشآموزان نیستند، بلکه به ارتقای کیفیت نهادهای جامعهپذیری آنها همچون خانواده و مدرسه نیز میپردازند، مبتنیبر شواهدند و ارزیابیهای مختلفی از نتایج آنها صورت گرفته است، با توجه به ویژگیهای مدارس منعطف هستند و بهلحاظ هزینه و فایده مقرونبهصرفه هستند، یعنی سرمایهگذاری بهمنظور پیشگیری از آسیبهای اجتماعی در این سالها نهتنها هزینه نیست، بلکه در بلندمدت منافع متعددی را بههمراه دارد و منجر به توسعه انسانی میشود.
* برنامههای مراقبت از دانشآموزان در دنیا
این گزارش ادامه میدهد که برنامههای مراقبت از دانشآموزان در دنیا ابعاد گستردهای از قبیل ویژگیها و اجزای نهاد مدرسه و خانواده را در برمیگیرند و این برنامهها پیوستگی مناسبی را برای مراقبت از دانشآموزان در برابر اشکال مختلف آسیبهای اجتماعی دارند. همچنین با توجه به دسترسی آسان به فضای مجازی در طی سالهای اخیر برای دانشآموزان و تشدید و رؤیتپذیر شدن آسیبهای اجتماعی نوظهور در میان آنان به نظر میرسد انجام مطالعهای در راستای تبیین ابعاد این حوزه نیز ضروری است که این موضوع در گزارش بعدی در دستور کار است.
این گزارش در ادامه مطرح میکند که با توجه به مراحل رشد کودکان و نوجوانان در نهادهای مختلف جامعهپذیری و با توجه به میزان خطرپذیری آنها راهبردهای مختلفی نظیر ساختاری، فرایندی، شناختی، حمایتی، مراقبتی و... و به همین ترتیب برنامههای مختلفی بهمنظور پیشگیری از رفتارهای پرخطر و آسیبهای اجتماعی در میان آنان پیشبینی شدهاست.
مرکز پژوهشهای مجلس در این گزارش پیشنهاد میکند که نظام سیاستگذاری کشور در حوزه آسیبهای اجتماعی دانشآموزی لازم است به این موارد توجه کند که با توجه به دوره رشد دانشآموزان راهبردها و برنامههای متناسب با نیازهای آنها را ارائه کنند و لازم است برنامهها و مداخلات لایهبندی شوند و براساس درجه خطرپذیری دانشآموزان میزان مختلفی از مداخلات را پیشنهاد کنند. همچنین به نهادهای جامعهپذیری دانشآموزان (خانواده، مدرسه، محله و همسالان) و کیفیت آنها نظیر ویژگیهای ساختاری و رویهای آنها نیز توجه داشتهباشند. بر این اساس، این آموزهها میتواند در امر سیاستگذاری در عرصه آسیبهای اجتماعی دانشآموزی بهویژه در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان (۱۳۹۹) و آییننامه اجرای ماده (۶) آن و همچنین سند ائتلاف ملی مراقبت اجتماعی از دانشآموزان (۱۳۹۴) مورد توجه و بهرهبرداری قرار گیرد.
متن کامل گزارش را اینجا بخوانید.
انتهای پیام/